سیاره چیست؟

این سؤال تا نشست اتحادیۀ بین­المللی نجوم (International Astronomical Union) در آگوست سال 2006 مورد توجه جدی قرار نگرفت. تا پیش از آن، یک تعریف رسمی برای سیاره وجود نداشت؛ و حتی برای مدتی سیارۀ کوچک سِرِس، که بزرگ­ترین سیارک در کمربند سیارک­ها بین مریخ و مشتری است، سیاره محسوب می­شد. در سال 2005 کشف یک جرم سماوی (در ابتدا به نام 2003UB313 ) اعلان گردید. این جسم کمی بزرگ­تر از پلوتو است و در فاصلۀ ۷/۹۶ واحد نجومی از خورشید قرار دارد (سه برابر فاصلۀ پلوتو). این کشف ضرورت یک تصمیم­گیری را ایجاب نمود که آیا این جسم باید دهمین سیارۀ منظومه شمسی باشد و یا این­که درعوض، پلوتو کنار گذاشته شود. پلوتو به­طور قابل ملاحظه­ای کوچک­تر از چیزی است که در ابتدا تصور می­شد؛ مدار بیضوی آن بسیار کشیده است و با صفحۀ منظومه شمسی زاویه­ای بزرگ می­سازد. اگر در زمان­های اخیر کشف شده بود، بسیار بعید است که عنوان سیاره به آن داده می­شد. به این دلایل، افلاک­نمای هایدن[1] در نیویورک، پیش از آن پلوتو را از گالری سیارات حذف کرده بود.

ادامه دارد.
 
کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی صفحه 98

[1]- Hayden Planetarium