فاصلۀ ستارگان
برای اندازهگیری فاصلۀ ستارگان، روش اختلاف منظر (parallax) مورد استفاده قرار میگیرد[1]. فرض کنید میخواهید عرض رودخانهای را بهدست آورید. نقطهای را مستقیماً در مقابل خود و در سمت دیگر رودخانه در نظر بگیرید. سپس در امتداد رودخانه شروع به راه رفتن کنید و هر از گاهی از روی شانۀ خود به آن نقطه بنگرید، تا آنجا که نسبت به کنار رودخانه زاویۀ ۴۵ درجه بسازد. در اینصورت به اندازۀ پهنای رودخانه راه رفتهاید. پس در روش اختلاف منظر، باید جسم را از دو نقطه که فاصلهای با هم دارند (به نام خط مبنا) رصد نمود و اختلاف زاویه را حساب کرد. هرچه جسم دورتر باشد، خطمبنای طولانیتری نیاز است. در خصوص ستارگان، اختلاف زاویهای محسوسی از نقاط مختلف زمین وجود ندارد، لذا به خطمبنایی که بهطور قابلملاحظهای دراز باشد احتیاج داریم. خوشبختانه یک خطمبنای بلند در اختیار ما است، و آن قطر مدار زمین بهدور خورشید میباشد. بیشتر ستارهها آنقدر دور هستند که اگر آنها را از دو سمت مخالف مدار زمین نسبت به خورشید بنگریم، مثلاً در پاییز و بهار، تغییر قابل ملاحظهای در موقعیتشان مشاهده نمیکنیم. از اینرو این ستارگان را میتوان به عنوان نقاط مرجعی جهت اندازهگیری تغییر موقعیت ستارههای نزدیکتر، که تعداد آنها در حال حاضر چندان هم زیاد نیست، مورد استفاده قرار داد. با دانستن مدار زمین و تغییر زاویهای مکان ستاره، فاصلۀ آن بهدست میآید.

[1]- دقت کنید که این تنها روش نیست. اما در نردبان فاصله، این شیوه جزء اولین پلهها میباشد؛ بدین معنی که دقت و صحت شیوههای دیگر عمدتاً وابسته به این روش است. (مترجم)
کتاب "درآمدی بر نجوم و کیهانشناسی" صفحه ۲۵۴
+ نوشته شده در جمعه نهم تیر ۱۳۹۱ ساعت 16:6 توسط شاه علی
|