پیشگفتار کتاب «آشنایی با کیهانشناسی نوین»
پیشگفتار مترجم
بنام خدا
«بدون شک یکی از موفقیتهای بشر در قرن بیستم، پیشرفت کیهانشناسی بوده است. در ابتدای قرن، کیهانشناسی یک رشتهی مستقل علمی به حساب نمیآمد، اما در پایان آن، کیهانشناسیِ مهبانگ داغ توانست بهخوبی از عهدهی توصیف جهان و تاریخچه آن برآید. برخی از کهکشانهایی که بهوسیلهی تلسکوپهایی همچون تلسکوپ فضایی هابل رصد شدهاند، در آنچنان فاصلهای از ما قرار دارند که نور آنها در مسیر حرکت، بیشتر سن جهان را در راه بوده است. دانشمندان پیوسته زمینه ریزموج کیهانی را، بهعنوان یک بازمانده از دورهای که جهان متراکمتر و داغتر بود، آشکار و آزمایش میکنند، و بدون ذرهای تردید بر این باورند که جهان ما هم اکنون در حال انبساط است.»
«در پایان قرن بیستم و آغاز قرن جدید، مدل استاندارد کیهانشناسی به عنوان بهترین توصیف برای جهان، مورد پذیرش عموم کیهانشناسان قرار گرفت. اما این مدلی است با یک شگفتی بزرگ، و آن اینکه، جهان ما در حال حاضر یک انبساط شتابدار را تجربه میکند.»[1]
کیهانشناسی نوین بر نسبیت عام اینشتین و روابط پیچیدهی آن بنا نهاده شده است. اما در این کتاب، اندرو لیدل با تکیه بر گرانش نیوتونی، تلاش میکند مفاهیم بنیادی کیهانشناسی را بهصورتی ساده پیش روی خواننده قرار دهد. وی در این مسیر، بدون استفاده از نسبیت عام، خواننده را با تمام موفقیتهای مهبانگ داغ، از قبیل انبساط جهان، پیشبینی سن آن، وجود زمینه ریزموج کیهانی، و غیره، آشنا میسازد.
کتاب 15 فصل و پنج مبحث پیشرفته دارد. فصلهای پانزدهگانه، که پیکرهی اصلی کتاب را تشکیل میدهند، حاصل 20 جلسه سخنرانی برای دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه ساسکس[2] است. هرچند کتاب انگلیسی با ادبیاتی محاورهای نگاشته شده است، تلاش کردهام آنرا بهصورتی نزدیکتر به ادبیات نوشتاری ترجمه کنم؛ همچنین با مراجعه به وبگاه نویسنده[3]، ضمن بهکارگیری آخرین بهروزآوریها، خطاهای کتاب انگلیسی نیز برطرف شده است.
در پایان کتاب میتوانید یک پیوست، پاسخنامه، کتابنامه، دو واژهنامهی فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی، و نمایه را ملاحظه نمایید. موضوع پیوست، نمادهای مورد استفاده در کتاب، ضرایب تبدیل سودمند، و چند ثابت بنیادی است.
بدیهی است علیرغم تلاش من در ارائهی ترجمهای عاری از اشتباه، احتمال لغزش وجود دارد؛ لذا از خوانندگان گرامی خواهشمندم نکات و تذکرات خود را با اینجانب در میان بگذارند. در این رابطه وبگاهی نیز با آدرس www.gshahali.ir جهت ارتباط با خوانندگان و ارائهی خطاهای احتمالی در نظر گرفته شده است.
در نهایت بر خود فرض میدانم از تمام اساتید بزرگواری که افتخار شاگردی در محضرشان را داشتهام تشکر کنم؛ بهویژه از استاد عزیز و دانشمند فرهیخته، جناب آقای دکتر نعمتاله ریاضی، که بدون حضور در کلاس درس کیهانشناشیِ ایشان این ترجمه میسور نبود.
غلامرضا شاهعلی
بهمن 1391
www.gshahali.ir