حلقه های مشتری      The rings of Jupiter

 
مشتری سیستم بسیار کم­نوری از حلقه­های سیاره­ای دارد که از سه قسمت تشکیل شده است: هالۀ درونی، حلقۀ روشن­تر اصلی و حلقۀ «لعاب­عنکبوتی» (Gossamer) بیرونی که دو جزء متمایز دارد. به نظر می­رسد که حلقه­ها از غبار درست شده باشند و حلقۀ اصلی از موادی که از دو قمر ادراستيا (Adrastea) و متیس (Metis) و بر اثر برخورد شهاب­سنگ بیرون ریخته است، به­وجود آمده باشد. کشش قوی جاذبۀ مشتری، مواد را از برگشت به سطح قمرها باز می­دارد و آنها به­تدریج به سمت مشتری حرکت می­کنند. تصور می­شود که دو جزء حلقۀ لعاب­عنکبوتی به شکلی مشابه و از قمرهای تِب (Thebe) و امالتیا (Amalthea) به­وجود آمده­اند.
 
کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی صفحه ۱۳۹
 

Jupiter has a very faint planetary ring system composed of three main segments: an inner halo, a brighter main ring, and an outer ‘gossamer’ ring having two distinct components. They appear to be made of dust with the main ring probably made of material ejected from the satellites Adrastea and Metis as a result of meteorite impact. Jupiter’s strong gravitational pull prevents the material falling back onto their surfaces and they gradually move towards Jupiter. It is thought that the two components of the gossamer ring are produced in similar fashion by the moons Thebe and Amalthea.

"Introduction to astronomy and cosmology" Page 109
برچسب‌ها: منظومه شمسی, مشتری, کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی
+ نوشته شده در جمعه هفتم بهمن ۱۳۹۰ ساعت 19:53 توسط شاه علی  | 

لکه سرخ بزرگ  The Great Red Spot

 
بادهایی با سرعت ۱۰۰ متر بر ثانیه در جو مشتری متداول است. الگوهای دورانی مخالف که قسمتی به­علت سرعت بالای چرخش مشتری ایجاد می­شود، موجب طوفان و آشوب در اتمسفر می­گردد. شکل و رنگ نواحی و کمربندها از سالی به سال دیگر تغییر می­کند، با این وجود الگوی کلی ثابت است. بدون شک معروف­ترین علامت ویژۀ جو مشتری، لکۀ سرخ بزرگ (Great Red Spot) است؛ طوفان واچرخه­ای[1] دائمی که بزرگ­تر از دوبرابر قطر زمین می­باشد و حداقل از سال 1831 مشاهده شده است. جهت چرخش آن، با دوره ­تناوب 6 روزه، خلاف عقربه­های ساعت است. به علت پایداری، عقیده بر آن است که همیشگی و دائمی، یا حداقل یکی از مشخصه­های طولانی مدت جو مشتری باشد. با این وجود در مکان ثابتی قرار ندارد و علیرغم آنکه همواره در عرض جغرافیایی   ۲۲ درجه جنوبی قرار داشته، از زمان اولین رصد تاکنون چندین بار سیاره را دور زده است. پدیده­هایی مشابه، اما کوچک­تر، نیز رایج است: بیضی­­هایی سفید از ابرهای سرد در بالای جو، و بیضی­های گرم­تر قهوه­ای در قسمت­های پایین­تر. طوفان­های کوچک گاهی با هم یکی شده، طوفان­های بزرگ­تری را شکل می­دهند؛ مانند آنچه در سال 2000 در مورد سه بیضی­گون سفید، که اولین بار در 1938 مشاهده شده بودند، رخ داد. سال­های بعد رنگ آن به قرمز گرایید و از اینرو لکۀ سرخ کوچک (Red Spot Junior) نام گرفته است.
 
لکه سرخ بزرگ The great red spot
 
 
کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی  صفحه ۱۳۹

[1]-  Anticyclone، طوفانی به گرد ناحیۀ پرفشار.

 

Wind speeds of  up to 100 m s1 are common in the atmosphere and opposing circulation patterns caused, in part, by Jupiter’s rapid rotation rate cause storms and
turbulence in the atmosphere. The belts and zones are seen to vary in colour and
form from year to year, but the general pattern remains stable. The best known feature in the atmosphere is undoubtedly the Great Red Spot. It is a persistent anticyclonic storm, more than twice the diameter of  the Earth, which has been observed
since at least 1831. It rotates in an anticlockwise direction with a rotation period
of  about 6 days and is thought to be stable and so has become a  permanent, or at
least a very long term feature of  the Jovian atmosphere. It is not, however, fixed in
position, and though staying at latitude 22° south has moved around the planet
several times since it was fi rst observed. Similar, but smaller, features are common,
with white ovals of  cool clouds in the upper atmosphere and warmer brown ovals
lower down. These smaller storms can sometimes merge to form larger features,
as happened in 2000 when three white ovals, first observed in 1938, combined
into one. In the following years its colour has reddened and it has been nicknamed
‘Red Spot Junior’.

"Introduction to astronomy and cosmology" Page 109

برچسب‌ها: منظومه شمسی, مشتری, کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی
+ نوشته شده در جمعه نهم دی ۱۳۹۰ ساعت 14:52 توسط شاه علی  | 

مشتری   Jupiter

 

همراه با زحل، اورانوس و نپتون، مشتری یکی از غول­های گازی منظومه شمسی است. جرم آن به تنهایی دو برابر و نیم مجموع دیگر سیارات است. جرم داخلی آن را عمدتاً هیدروژن (71%) و هلیوم (24%) تشکیل می­دهد و 5% باقی­مانده به عناصر سنگین­تر اختصاص دارد. از اینرو ترکیبات آن همچنان شبیه سحابی خورشیدی­ای است که از آن ساخته شد. جالب است بدانید اگر مشتری جرم بیشتری داشت، قطر آن عملاً کاهش می­یافت، بنابراین حجم آن حداکثر حجمی است که یک سیاره با این ترکیبات می­تواند داشته باشد.

عقیده بر این است که مشتری از یک هستۀ چگال تشکیل شده که روی آن­را لایه­ای از هیدروژن فلزی[1] پوشانیده است و پس از آن لایۀ بیرونی با ضخامت ۱۰۰۰ کیلومتر قرار دارد. قسمت عمده لایۀ بیرونی از هیدروژن مولکولی است. لایه­ای ابر به ضخامت ۵۰ کیلومتر دائماً مشتری را پوشانده است. ابرها از کریستال آمونیاک ساخته شده­اند که به­صورت نوارهایی به موازات استوا، در عرض­های مختلف جغرافیایی چیده­ شده­اند. نوارهای با رنگ روشن را ناحیه (Zone)، و نوارهای تیره­رنگ را کمربند (Belt) می­نامند. رنگ­های قهوه­­ای و نارنجی که در ابرهای مشتری دیده می­شود ناشی از ترکیبات فسفر و گوگرد است که در معرض اشعۀ فرابنفش خورشید قرار گرفته است. در عرض­های مختلف جغرافیایی، ابرهای تیره­تر در زیر لایه­های روشن­تر آمونیاک کریستالی قرار گرفته­اند، و بدین ترتیب نواحی را در بین کمربندها ایجاد می­کنند.
 
مشتری Jupiter
 
کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی صفحه ۱۳۸

[1]- هیدروژن فلزی هیدروژنی است بسیار فشرده، به­گونه­ای که الکترون­ها می­توانند به­راحتی، شبیه به فلزات، در آن حرکت کنند.

 

With Saturn, Uranus and Neptune, Jupiter is one of  the gas giants of  the Solar
System and its mass exceeds that of  all the other planets combined by two and a
half  times. Its interior mass is primarily made up of  hydrogen (∼71%) and helium
(24%) with ∼5% of  heavier elements. Its composition thus closely follows that of 
the solar nebula from which it was formed. Interestingly, if  Jupiter were to acquire
more mass, its diameter would actually decrease, so it is about as large as a planet
of  its composition could be.
Jupiter is thought to consist of  a dense core surrounded by a layer of  liquid
metallic hydrogen lying under an outer layer, about 1000 km thick, composed
very largely of  molecular hydrogen. Jupiter is perpetually covered with a cloud
layer about 50 km thick. The clouds are composed of  ammonia crystals arranged
into bands of  different latitudes made up of  light coloured zones between darker
belts. The orange and brown colours in the Jovian clouds are caused by compounds
containing phosphorus and sulphur exposed to ultraviolet light from the Sun. At
differing latitudes, the darker clouds so formed deeper within the  atmosphere are
masked out by higher clouds of  crystallizing ammonia producing the pale zones
seen between the belts.

"Introduction to astronomy and cosmology" Page 108

برچسب‌ها: منظومه شمسی, مشتری, کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی
+ نوشته شده در جمعه دوم دی ۱۳۹۰ ساعت 20:53 توسط شاه علی  | 

اجسام نزدیک زمین  Near-Earth Objects

 

به­دلیل برهم­کنش بین خرده­سیارات کمربند اصلی، گاهی یک سیارک مداری پیدا می­کند که آن­ را به ناحیۀ درونی منظومه شمسی می­آورد. اگر آنها وارد مدار زمین شوند، بالقوه می­توانند به سطح زمین برخورد کنند. اینچنین سیارک­هایی، همراه با دنباله­دارها و سنگ­های آسمانی (با قطر کمتر از 50 متر) که به زمین نزدیک می­شوند، اجسام نزدیک زمین (NEOs)[1] نامیده می­شوند. آنها فقط زمانی که از نزدیکی زمین می­گذرند تشخیص داده می­شوند. ناسا متعهد است که همۀ اینگونه اجسام را با قطر بزرگ­تر از یک کیلومتر بیابد، زیرا بالقوه می­توانند باعث خسارت­های فاجعه­بار محلی و یا حتی جهانی شوند. تا پایان سال 2007، از 1000 جسم مورد انتظار، حدود 800 عدد که بزرگ­تر از این اندازه بودند شناخته شدند. نزدیک 5000 جسم نزدیک زمین شناسایی شده­اند که 60 تای آنها دنباله­دار است. از این تعداد، 800 عدد در ردۀ بالقوه خطرناک قرار دارند. امید آن است چنانچه در آینده جسمی نزدیک زمین کشف شود که ممکن است به زمین برخورد کند، در زمان مقتضی بتوان مدار آن­را تغییر داد.

در ژوئن سال 1908، انفجاری مهیب، 1000 بار قوی­تر از بمب اتمی هیروشیما، نزدیک رود تونگوسکا (Tunguska) در شمال سیبری به­وقوع پیوست. تصور بر این است که دنباله­دار یا سیارکی با قطر تقریباً 50 متر بالای زمین منفجر شد که به قطع بیش از 800 ملیون درخت در ناحیه­ای به وسعت بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر مربع­  انجامید. اگر این اصابت 4 ساعت و 47 دقیقه دیرتر رخ داده بود، شهر  سنت­پترزبورگ (لنین­گراد) نابود می­شد. برآورد می­شود که حدود 000/200 جسم نزدیک زمین با اندازه­ای قابل مقایسه وجود داشته باشد و احتمال برخورد هریک با زمین در سال از مرتبه یک در صدملیون است. انتظار یک برخورد اینچنینی در هر 500 سال یک­بار است؛ پس در هر سال احتمال یک در 500 است. احتمال چنین برخوردی در اقیانوس بیشتر است، در آن­صورت، سونامی ایجاد شده در مناطق وسیعی از جهان بازتاب خواهد داشت.

تا سال 2008، جدی­ترین تهدید بالقوه برای زمین مربوط به سیارکDA 1950 (29075)  می­باشد. قطر آن یک کیلومتر است و یک در 300 شانس برخورد به زمین در 16 مارس سال2880 را دارد.
 
تونگوسکا Tunguska
درختان سوخته تونگوسکا
 
کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی صفحه ۱۳۷

[1]- Near-Earth Objects (NEOs)

 
 
Through gravitational interaction within the main belt of  asteroids, occasion-
ally an asteroid can acquire an orbit which will bring it into the inner Solar
System. Should they come within the orbit of  the Earth, they have the potential
to impact the Earth’s surface. Such asteroids, along with comets and meteoroids
(50 m across), which come close to the Earth are termed Near-Earth Objects
(NEOs). They are usually only spotted as they pass close to the Earth. NASA has
a mandate to fi nd all NEOs that have a diameter greater than 1 km, as these have
the potential to cause catastrophic local damage and even global effects. By the
end of  2007, approximately 800 above this size had been detected out of  an
expected 1000. Nearly 5000 NEOs have been detected including over 60 near-
Earth comets. Of  these, around 800 have been classifi ed as potentially hazard-
ous. The hope is that should a NEO be discovered that might impact the Earth at
some time in the future it would be possible to alter its orbit suffi ciently to miss
the Earth.
In June 1908, a giant explosion, 1000 times greater than the Hiroshima
atomic bomb, occurred close to the Tungusta river in northern Siberia. It is
though that a comet or asteroid of  about 50 m diameter exploded above the
ground – felling over 800 million trees in an area of  over 2000 km2. If  the
impact had occurred 4 h and 47 min later, the city of  St Petersburg (Leningrad)
would have been destroyed. It is estimated that there are over 200 000 NEOs
of  comparable size and the probability of  an impact of  any one with Earth is
of  the order of  one in 100 million per year. One such impact might thus be
expected every 500 years so that there is a 1 in 500 chance of  an impact in
any one year. It is quite likely that such an impact would be into the oceans
causing a tsunami which would have repercussions over a signifi cant part of 
the globe.
As of  2008, the most potentially serious threat to Earth is from Asteroid (29075)
1950 DA. It has a diameter of  ~1 km and a 1 in 300 chance of  hitting the Earth on
March 16, 2880.
 
"Introduction to astronomy and cosmology" Page 107
برچسب‌ها: منظومه شمسی, کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی
+ نوشته شده در شنبه بیست و ششم آذر ۱۳۹۰ ساعت 9:26 توسط شاه علی  | 

ماه                                 The Moon

 

ماه پنجمین قمر بزرگ منظومه شمسی است. قطر آن کمی بیش از یک چهارم قطر زمین، فاصلۀ متوسط آن حدود 30 برابر قطر زمین و کشش جاذبه بر سطح آن یک ششم زمین است. به­دلیل مدار بیضوی، اندازۀ زاویه­ای آن تا 12% تغییر می­کند؛ از 5548/0 درجه در هنگام حضیض، نزدیک­ترین فاصله­اش به زمین، تا ۴۹۲۳/۰ درجه در هنگام اوج، دورترین فاصله­اش از زمین. در مجموع و در زمان­های مختلف، 59% از سطح ماه را می­توانیم مشاهده کنیم. دلیل آن­هم قسمتی به مدار بیضوی کشیده ماه برمی­گردد، قسمتی به زاویۀ میل مداری آن و بخشی هم به این حقیقت که به هنگام طلوع و غروب ماه، ما آن را از موقعیت­های نسبی متفاوت در فضا می­بینیم. این اثر رخ­گرد (Libration) نامیده می­شود.

یک خطای معروف دید در مورد ماه باعث می­شود که ماه در نزدیک افق در بزرگ­ترین صورت به نظر برسد. در حالیکه وقتی که در وسط آسمان است، کمترین فاصله را با ما دارد و عملاً اندازۀ زاویه­ای آن 5/1% بیشتر است! پیوندی بین برداشت ما از اندازه و این­که جسم را در چه فاصله­ای از خود تصور می­کنیم، وجود دارد. به نظر می­رسد که ما کرۀ سماوی را بالای سر خودمان می­بینیم، اما نه یک نیم­کرۀ حقیقی، بلکه به­صورت مسطح. پس باور داریم که جسم در بالای سرمان به ما نزدیک­تر است تا افق. حال وقتی که ماه را بالای سرمان می­بینیم، مطمئنیم که به ما نزدیک­تر است، از اینرو در ذهن خودمان اندازۀ آن­را کوچک می­کنیم[1]!

ماه تنها 8% نور تابشی به خود را منعکس می­کند و از این لحاظ یکی از کمترین بازتابش­ها را در بین اجرام منظومه شمسی دارد. بازتابش ماه تقریباً معادل زغال­سنگ است. طرفی از ماه که رو به زمین است طرف نزدیک ماه نام دارد، و سمت دیگر، طرف دور نامیده می­شود. حتی با چشم غیر مسلح می­توان دو نوع سطح متمایز را در طرف نزدیک تشخیص داد. نقاط روشن­تر، کوهستان­های ماه نام دارد و نقاط تیره­تر به ماریا معروف است ( Maria جمع Mare، در لاتین به معنی دریا). علت این نام­گذاری آن است که در ابتدا تصور می­شد مناطق تیره­تر اقیانوس و دریا باشد. وقتی که برای اولین بار طرف دور ماه توسط کاوشگر روسی لونا 3 (Luna 3) عکس­برداری شد، یک ویژگی تعجب­آور این بود که تقریباً هیچ­گونه ماریا آنجا وجود نداشت.

کتاب "درآمدی بر نجوم و کیهان شناسی"  صفحه ۱۲۱

 

The Moon is the fifth largest satellite in the Solar System. It has a diameter
slightly more than a quarter that of  the Earth and its average distance is about
30 times that of  the Earth’s diameter. The gravitational pull on its surface is
about one-sixth that on the Earth. Due to the fact that it has an elliptical orbit, its
angular size varies by about ∼12%; from 0.5548° at perigee, when it is closest to
the Earth, down to 0.4923° at apogee, when it is furthest from the Earth. Partly
due to its eccentric orbit, partly due to the inclination of  its orbit and partly due to
the fact that at moonrise and moonset we see it from different relative positions in
space we can observe a total of  59% of  the Moon’s surface at one time or another.
This effect is called libration.
The well known Moon illusion makes the Moon appear largest when near the
horizon. However, it will of  course be closer to us when highest in the sky and its
angular size will actually be about 1.5% larger! Our perception of  size is linked
with how far away we believe an object is from us. It appears that we ‘see’ the
celestial sphere above us, not as a true hemisphere, but one which is fl attened
overhead so that we believe that the objects above us in the sky are nearer to us
than those near the horizon. So, observing the Moon above us, we believe it to be
closer and mentally reduce its perceived size.
The Moon only reflects about 8% of  the light incident upon it and is one of  the
least refl ective objects in the Solar System refl ecting about the same proportion of 
light as a lump of  coal. The side of  the Moon that faces Earth is called the near side,
and the opposite side the far side. Even with the unaided eye one can clearly see
that there are two distinct types of  surface on the near side. We see light regions
called ‘highlands’ and darker areas of  the surface that we call ‘maria’, so-called
because they were thought to be seas and oceans and were given beautiful names
such as Oceanus Procellarum, Mare Tanquillatatis and Sinus Iridum – the Ocean
of  Storms, the Sea of  Tranquillity and the Bay of  Rainbows. When the far side of 
the Moon was fi rst photographed by the Soviet probe Luna 3 in 1959, a surprising
feature was its almost complete lack of  maria.

"Introduction to astronomy and cosmology" page 95

[1]- دلایل متعددی برای این خطای دید بیان شده است. جهت مطالعۀ بیشتر می­توانید موضوع را در منابع تحت عنوان  Moon Illusion پی­گیری نمائید. (مترجم)

برچسب‌ها: منظومه شمسی, زمین, کتاب درآمدی بر نجوم و کیهان‌شناسی
+ نوشته شده در جمعه هجدهم آذر ۱۳۹۰ ساعت 10:53 توسط شاه علی  | 

السلام علیک یا اباعبدالله

السلام علیک یا اباعبدالله
 
سلام بر حسین (ع) و یاران باوفایش
 
 
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند:" یکدیگر را در روز عاشورا، این گونه تعریت دهید:اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسین(علیه السلام) و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه  الامام المهدی من آل محمد (علیهم السلام) خداوند اجر ما و شما را در مصیبت حسین (علیه السلام) بزرگ گرداند و ما و شما را از کسانی قرار دهد که به همراه ولی اش،امام مهدی از آل محمد (علیهم السلام)طلب خون آن حضرت کرده، به خونخواهی او برخیزیم.

(غیبة طوسی، ص274)

برچسب‌ها: مناسبت‌ها
+ نوشته شده در یکشنبه سیزدهم آذر ۱۳۹۰ ساعت 18:43 توسط شاه علی  | 
مطالب جدیدتر مطالب قدیمی‌تر